Kapitülasyon kelimesinin kökeni Fransızca’dır ve Türkçe’de “teslim olma” anlamına gelir. Osmanlı Devleti’nin birçok Avrupa devleti ile imzaladığı antlaşmalar aracılığıyla özellikle ekonomik yönden birçok imtiyazı kaybetmesi kapitülasyonların tarihi önemini gösterir.
Kapitülasyonlara göre Osmanlı Devleti, yabancı devletlere birçok ürünün ithalatında gümrük vergisi almama, özel mahkemelerde vatandaşlarını yargılama ve seyahat özgürlüğü tanıma gibi imtiyazlar tanımıştır. Bu durum, Osmanlı Devleti’nin ekonomik ve siyasi bağımsızlığına zarar vermiştir.
Kapitülasyonların tarihi Ankara Anlaşması ile son bulmuştur. Türkiye’nin bağımsız ve güçlü bir ülke olarak dünya sahnesinde yer alması için alınan bu önemli adım, Türk tarihinde önemli bir yer tutar.
Kapitülasyon, bir devletin başka bir devlete, topraklarındaki yabancılarının haklarına ilişkin özel imtiyazlar tanımasıdır. Bu uygulama, Osmanlı İmparatorluğu’nun büyük güçler karşısında askeri ve ekonomik açıdan zayıf olduğu dönemde yoğun bir şekilde kullanılmıştır.
Osmanlı İmparatorluğu açısından kapitülasyonlar son derece olumsuz sonuçlar doğurmuştur. Yabancı devletler, bu imtiyazlar sayesinde Osmanlı ekonomisini sömürmüş, askeri teknolojileriyle Osmanlıyı geride bırakmıştır. Kapitülasyonlar, Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmasına ve Avrupa’nın etki sahasını genişletmesine katkıda bulunmuştur.
